Arcybractwo Miłosierdzia pod wezwaniem Bogurodzicy Najświętszej Maryi Panny Bolesnej w Krakowie – najstarsza nieprzerwanie do dziś istniejąca organizacja charytatywna w Polsce, założona w 1584 przez Piotra Skargę, erygowana przez legata papieskiego, kardynała Hipolita Aldobrandini aktem kanonicznym ratyfikowanym w 1591 przez Grzegorza XIV. Zgodnie z postanowieniami Soboru Trydenckiego podlegało władzy biskupa krakowskiego.

Początkowo nosiło nazwę Bractwa Miłosierdzia Bogarodzice. W 1587 przy Bractwie Miłosierdzia ks. Skarga założył „Mons Pietatis”. pod polską nazwą Komory Potrzebnych (późniejszy Bank Pobożny), w której udzielano pożyczek pod zastawy „klejnotowe” i „sukienne”, bez pobierania procentów. Bractwo Miłosierdzia i Komora Potrzebnych podporządkowane były wspólnemu zarządowi.

Od 1818 Archikonfraternia Miłosierdzia i Banku Pobożnego, od II połowy XIX w. Arcybractwo Miłosierdzia i Banku Pobożnego, które obrało za patronkę Matkę Boską Bolesną.

Od 1989 nosi obecną nazwę. Jest publicznym stowarzyszeniem wiernych, działającym pod władzą arcybiskupa metropolity krakowskiego w oparciu o kodeks prawa kanonicznego.